Yazı serisinin bu kısmında, tarayıcı üzerinden oynanan 3D oyunlardan biraz bahsedip, aralarda teknoloji muhabbeti yapıp kendi kendimi eğlendireceğim sevgili okuyucu (yine de teknoloji muhabbetinden bunalacaklar için bunu en basit seviyede tutmaya çalışacağım, sonuçta amaç oyun oynamak ve paylaşmak). Yine de diğer yazı serilerine göre, biraz daha "konunun meraklısına" hitap eden bir yazı olacak diyebilirim, çünkü browser ve 3D ikilisi, günümüz koşullarında hala pek iyi anlaşan kavramlar değil ve aralarda başarılı oyunlar olsa da, tamamlanmış hissini veren oyunlar çok daha az bu alanda. Yine de beğendiğiniz oyunlar çıkar diye umuyorum.
Siz yazının ortasına geldiğinizde sinirlenmemeniz için şimdi söyleyeyim: Ne yazık ki bu sefer bazı oyunları denemeniz için flash dışında plugin(ler) kurmanız gerekecek. Çoğu denediğim ve genelde sorun çıkartmayan plug-in'ler, fakat plug-in'lerin genel kötü ününden dolayı bunları indirip kurmanın birçok insan için (ben de dahil) pek arzulanır bir durum olmadığının farkındayım. Neyse ki, bir kez plug-in'i kurduktan sonra, onunla yapılan her oyunu çalıştırabileceksiniz.
İyi haberim ise şu: Oyunları yine ücretsiz olanlardan seçtim. Ayrıca başta da dediğim gibi, çalıştırabilmek için o oyuna özel ayrı bir kurulum dosyası indirmeniz gereken ve masaüstü uygulaması benzeri çalışan online oyunlar yerine, tarayıcı (browser) üzerinden oynanan, oynamak için (çoğunlukla) bir siteye üye olmanızı gerektirmeyen, nispeten casual oyunlardan bahsedeceğim.
Casual oyunların hastası değilim ama bu zaman kıtlığında eskisi kadar hardcore oyunlara zaman ayıramıyorum. Bir oyunun kötü olduğunu söyleyebilmek için en az birkaç saat harcamak zorunda olmak fazla lüks kaçıyor artık. Kimseye Oscar dağıtma iddiasında olmadığıma göre, sevdiği oyunu göremeyenler üzülmesin. Onun yerine yorum düşsün, "aa bu da var" falan desin.
Siz yazının ortasına geldiğinizde sinirlenmemeniz için şimdi söyleyeyim: Ne yazık ki bu sefer bazı oyunları denemeniz için flash dışında plugin(ler) kurmanız gerekecek. Çoğu denediğim ve genelde sorun çıkartmayan plug-in'ler, fakat plug-in'lerin genel kötü ününden dolayı bunları indirip kurmanın birçok insan için (ben de dahil) pek arzulanır bir durum olmadığının farkındayım. Neyse ki, bir kez plug-in'i kurduktan sonra, onunla yapılan her oyunu çalıştırabileceksiniz.
İyi haberim ise şu: Oyunları yine ücretsiz olanlardan seçtim. Ayrıca başta da dediğim gibi, çalıştırabilmek için o oyuna özel ayrı bir kurulum dosyası indirmeniz gereken ve masaüstü uygulaması benzeri çalışan online oyunlar yerine, tarayıcı (browser) üzerinden oynanan, oynamak için (çoğunlukla) bir siteye üye olmanızı gerektirmeyen, nispeten casual oyunlardan bahsedeceğim.
Casual oyunların hastası değilim ama bu zaman kıtlığında eskisi kadar hardcore oyunlara zaman ayıramıyorum. Bir oyunun kötü olduğunu söyleyebilmek için en az birkaç saat harcamak zorunda olmak fazla lüks kaçıyor artık. Kimseye Oscar dağıtma iddiasında olmadığıma göre, sevdiği oyunu göremeyenler üzülmesin. Onun yerine yorum düşsün, "aa bu da var" falan desin.
Bunun yanında, çoğu paralı olan, sadece oyun manyaklarının ilgileneceği ve muhtemelen çoktan oynadıkları için okumakla uğraşmayacakları oyunları da (ki biz bunlara kısaca MMORPG diyoruz) içeren bir yazı yazmanın anlamlı olup olmayacağını düşündüm. Sonra dergilerde ve nette boy boy gezen MMORPG reklamlarının baş figürü olan göğüs dekolteli ufka bakan generic elf kadını figüründen (evet o kadın esasında hep aynı kadın, ne yazık ki bunu ancak ergenlik çağınızı aştıysanız görebiliyorsunuz) bir tane de kendi blogumda görürsem kusabileceğim aklıma geldi. Bu da tek başına yeterli bir neden kesinlikle. Seksi olsalar anlayacağım, hem seksi hem fantastik olmak adına çok garip giydiriyorlar bu hatunları (300'de oklara karşı çıplak koşan Sparta'lılar misali, sadece göğüslerini koruyan metal bikiniler giymek yerine çırılçıplak koşsalar daha anlamlı olacak en azından). Ayrıca Bizim zamanımızda elfler güzel ve narindi hatırladığım kadarıyla, şimdi elf hatunların kaşları komşu kızı Fadime'nin kaşları (ya da kapıcı Mehmet amcanın bıyığı) misali, 5 metreden kısa, 50 cm'den ince olmuyorlar. Eğer bu tarz oyunlara meraklıysanız, buradaki listeye göz atabilirsiniz (zira ben bu yazıda bunlara ayrıca değinmeyeceğim): http://www.gameogre.com/freemmorpgs.htm
(Tüm bunların sorumlusu Blizzard esasında, ama onlar da bu kadar çok kötü kopyalarının çıkacağını bilebilirler miydi?)
Oyunlara geçeceğim ama siz "hayır hayır hayır plug-in kurmiycam git git defol git" diye bağırmaya başlamadan önce, birlikte bu korkunuzun derinlerine inelim isterseniz (İkna seansını es geçip direkt olarak oyunlara göz atmak istiyorsanız, bu başlığı atlayın)
Plug-in'ler ve Dinazorlar
Fi tarihinde (yani google chrome yokken, hehe) browser'lar çok farklı şekillerde çökebiliyor, nedense bunu yaparken uslu uslu kapanmayı tercih etmeyip gerekirse tüm işletim sistemini de beraberinde götürmeye kalkan artistik hareketlerde bulunuyorlardı. (Bir nevi internetin ilk klavye delikanlıları esasında browser'lardı diyebiliriz, herhangi bir şekilde karşı koyamayacağınızı bildiklerinden havalarından geçilmiyordu). Gelin görün ki, suç her zaman browser'ların değildi, bu çökmelere sebep olan şeylerin başında plug-in dediğimiz, kurulunca browser içinde farklı programcıkların çalışmasını sağlayan küçük eklentiler geliyordu. Bunlar ya browser'la uyumsuzluklarından ve/veya kendi yapılarındaki dengesizlikten dolayı çoğu kullanıcıda kötü anılar bıraktılar ve bir süre sonra aklı başında çoğu insan, hayatını stresten uzak geçirmek adına şehir merkezinden kaçan paralı sınıf misali plug-in'lerden uzak durmayı tercih eder oldu. Bunlardan en sorunsuz çalışanı flash'tı, boyut olarak küçüktü ve bir kez kurulduktan sonra genelde sorun çıkmıyordu, sonra insanlar bununla küçük ve garip animasyonlar yapabildiklerini fark edip sevmeye ve benimsemeye başladı ve youtube'un ve diğer video portallarının da patlamasıyla beraber flash o dönemin zırvalıkları arasından sıyrılıp gelen, çoğumuzun bilgisayarında bulunan yegane plug-in oldu. Fakat flash dışında bir sürü başarısız deneme oldu (başta java applet'ler olmak üzere) ve bunlar plug-in kavramından tiksinmek için yeterliydi.
Zaman içinde yitip giden binlerce plug-in içinde browser'da 3D oynamanızı amaçlayanlar da vardı, yani bu tabii ki yeni bir şey değil. (3D lafını duyunca otomatikman ereksiyon olan insanlardan biliyorum, nedense 3D olan her şeyin her halükarda muhteşem gözükeceğine dair yanılgının dünya çapında olan bir hastalık olduğunu göz önüne alırsak, bu zamana kadar denenmemesi garip olurdu) Tabi eskiden beri deneniyor denenmesine ama nispeten başarılı örnekler daha yeni çıkıyor, ve günümüzün İnternet kullanıcısı da eskiye göre çok daha seçici olduğu için native 3D'yi destekleyen plug-in'ler henüz flash kadar yaygın değil.
Peki çoğumuzun bilgisayarında hali hazırda olan flash? Flash son versiyonlarında 3D'ye destek verdiğini söylese de, esasında gerçek 3D desteği içermiyor, 3D desteği bir nevi imitasyondan ibaret. Flash için başkaları tarafından yazılmış 3D library'leri mevcut (en ünlüsü Papervision3D olmak üzere) ve aşağıda onlarla yapılmış oyunlara da yer vereceğim ama henüz oyun yapımı için özelleşmiş (içinde fizik motoru ve shader gibi özelliklerle gelen) IDE/editörlere sahip olmadıkları için (belki benim görmediğim yeni motorlar vardır), Unity3D gibi plug-in'lerle çıkan işlere nazaran sade kalıyorlar. Ayrıca flash'a hardware acceleration desteğinin (kullanıcının grafik kartından faydalanma özelliği) yeni geldiğini düşünürsek, adamakıllı bir 3D editörünün yakın zamanda Adobe'un kendisinden geleceğini düşünmek pek olası gözükmüyor. Her şeye rağmen, aşağıda flash'ta hazırlanmış 3D oyunlara da yer verdim, beklentiniz muhteşem grafikler değilse, aralarından eğlenceli bir şeyler bulabilirsiniz.
Oyunlara dönersek...
Özetle, deneyeceğiniz oyunlar için indireceğiniz plug-in muhtemelen şu noktada kararınızı etkileyecek en önemli etken olduğuna göre oyunları mevcut plug-in'lere göre sıralayacağım. Tabii ki tüm 3D plug-in'leri bilmiyorum, zaten bildiklerim bile o kadar yaygın değilken daha az bilinen diğerlerini kimsenin de dert edeceğini sanmıyorum. Şimdiden belirteyim, plug-in kaynaklı çökmelerden dolayı sorumluluk almıyorum, bu plug-in'ler gerek nispeten yeni oldukları için, gerek hardware acceleration nimetlerinden yararlanmaya odaklandıkları için, he şeye rağmen flash kadar stabil değiller ve farklı settinglerde bazen çökebiliyorlar!
İkinci olarak, grafik olarak pek bir şey beklemeyin çünkü oyunların hızlı yüklenmesi adına çoğunda grafikler basit tutulmuş.
Shockwave tabanlı oyunlar:
Flash kadar eski olan bir plug-in varsa, o da shockwave player'dır, keza ikisi de aynı firmadan (Macromedia) çıkmıştı. Shockwave tamamen 3D'ye destek veren bir çizgide ilerlemişti ve şu anda da Adobe'un yayınladığı rakamlara göre oldukça yaygın. Ama gerek kurulum dosyasının büyüklüğü, gerek flash kadar stabil olamaması, gerek shockwave player'e yönelik içerik yaratmaya yönelik olan Director'un yıllar boyunca pek gelişmemesi (her şeyden öte standart dışı bir yazılım diline destek vermesi (Lingo) gibi nedenlerle, Flash kadar yaygınlaşmadı hiçbir zaman.
Nette, shockwave plug-in'ine sahipseniz oyun oynayabileceğiniz birçok portal bulunuyor. Bunlardan benim bildiklerim:
www.shockwave.com
www.shockwave3d.com
http://www.dot3dgames.com/
Bunun dışında, shockwave'e yönelik yapılmış, kendi sitelerinde ikamet eden farklı oyunlar bulmak mümkün. Benim aklıma ilk gelenler:
Başarılı bir FPS - Phosphor:
http://www2.rasterwerks.com/game/phosphor/beta2.asp
---
İlginç Shockwave oyunları geliştiren bir oyun ekibi (birden fazla oyunları olduğu için bu şekilde verdim):
http://www.maidmarian.com/free-mmorpg.htm
---
Ünlü oyunların (warcraft, quake, half-life gibi..) Shockwave'de remake'ini yapan bir developer (yine birden fazla oyun barındırıyor):
http://necromanthus.com/main.html
---
Dawn of the dead'in filminin oyunu:
http://www.dawnofthedeadmovie.net/experience/blackout.htm
---
Amiga'daki Walker'a benzeyen bir oyun (bu sitede başka shockwave oyunları da mevcut ama site tasarımı korkunç olduğu için oyunları tek tek arayıp ayırmakla uğraşamadım):
http://www.gamescheatcodes.co.uk/broadband2/trech.htm
Unity3D tabanlı oyunlar:
Meraklıları için, Unity3D aynı anda PC, Mac, iPhone ve Wii'de oynanabilecek oyunlar yapmanızı sağlayan bir platform (tabii oyununuzu buna göre optimize ederek ilerlerseniz). Şu sıralar yıldızı parlamakta olan bu motorun başarısında, yazılımcı/tasarımcılara sunduğu editörün kolaylığı kadar, oyunların performansı da söz sahibi. Çok güçlü efektleri barındıran oyunları browser üzerinden (isterseniz full-screen) oynayabiliyorsunuz Unity'le. Hem oyun yaratanlar hem de oyuncular açısından sağladığı kolaylıklarla flash'a benzetiliyor açıkçası, umarım başarısı da benzer olur çünkü browser'ımı çökertmeden gayet güzel full-screen 3D oyun oynamamı sağlayan yegane plug-in Unity3D. (Gerçi google chrome'la ilgili bir sorunu var sanırım, çünkü firefox'ta rahat rahat oynadığım oyunları, bugün deneyeyim dediğimde açamadım chrome'da, hata raporu verdi :/ )
Unity'nin kendi geliştirici ekibinden olmamalarına rağmen, bu plug-in'e aşık olup işlerinden arda kalan zamanda bunun için oyun geliştirmeye adamış bir ekip var: Flashbang studios. Web siteleri olan http://blurst.com/ 'dan yarattıkları unity oyunları oynanabilir. Üye olmanız gerekmiyor bu arada, guest olarak oynayabilirsiniz. Tek yapmanız gereken unity plug-in'ini yüklemek, ki sorunsuz ve hızlı gerçekleşen bir süreç. Ayrıca plug-in beraberinde spyware ya da toolbar falan tarzı şeyler yüklemiyor, bu açıdan gayet iyi. (Favorilerimden biri de Velociraptor Safari ama online versiyonu sadece Facebook'tan oynanabilir hale getirilmiş ve full-screen desteği kalkmış, paralı versiyonu çıkacağından olsa gerek. Bunun dışında Minotaur China Shop, Blush ve Paper Moon'u öneririm)
http://blurst.com/
Ayrıca unity3d oyunlarına yer vermeye başlamış oyun portalları da belirmeye başlamış orada burada, merak ederseniz göz atın:
http://musegames.com/
http://dimerocker.com/
http://www.wooglie.com/
http://www.thegameslist.com/games/tag/Unity/games
InstantAction tabanlı oyunlar:
Bu site kendi plug-in'ini indirmeniz durumunda oynayabileceğiniz bir sürü 3D oyun sunuyor. Bir süredir haberdarım bu portaldan, oyunlar da oldukça kaliteli gözüküyor Shockwave neslinin oyunlarına nazaran ama nedense plug-in'i kurmaya ve denemeye üşendim. Ama merak edenler için yer vermek adına:
http://www.instantaction.com/
Java Applet tabanlı oyunlar:
Şaka yaptım, kimsenin bilgisayarını çökertmeye niyetim yok.
Flash tabanlı oyunlar:
Önceden dediğim gibi, flash hala native 3D desteği içermiyor, zaten bunu sağlayacak olsa bile, içerik geliştirme ortamları (IDE) gelişmiş 3D içerik hazırlamaya uygun değiller henüz.
Buna rağmen, flash inanılmaz yaygın olduğu için, 3D işler hazırlamaya yönelik hazırlanmış özel kütüphaneler (Papervision3D, away3D gibi..) ile hazırlanmış oyunlara da rastlamak mümkün. Bunların bazıları, flash'ın sınırlarını bilip ona uygun basit fakat başarılı örnekler sunabiliyorlar, hatta flash daha olgun bir platform olduğundan olsa gerek, bazı işler 3D açısından göze çarpmasa da oyuncuya "tamamlanmışlık" hissini verebilme açısından çok daha önde. "Plug-in falan kurmam ama flash zaten kurulu, benim de oynayabileceğim bir şeyler var mı" derseniz aşağıdaki oyunları deneyebilirsiniz:
Papervision3D ile yapılmış flash oyunları:
http://blog.papervision3d.org/category/games/
---
Away3D ile yapılmış flash oyunları:
http://away3d.com/category/fungames
---
Sandy 3D Engine ile yapılmış oyunlar:
http://www.flashsandy.org/games
---
Alternativa 3D ile yapılmış oyunlar:
http://alternativaplatform.com/en/alternativa3d/
----
Ayrıca Doom'un, Adobe Alchemy platformu aracılığıyla orjinal kodlarından flash'a port edilmiş halini de buradan oynayabilirsiniz:
http://www.kongregate.com/games/mike_id/doom-1
(Ben nedense Commander Keen'i özledim "id software" logosunu görünce, 3D de bir yere kadar azizim...)
(Tüm bunların sorumlusu Blizzard esasında, ama onlar da bu kadar çok kötü kopyalarının çıkacağını bilebilirler miydi?)
Oyunlara geçeceğim ama siz "hayır hayır hayır plug-in kurmiycam git git defol git" diye bağırmaya başlamadan önce, birlikte bu korkunuzun derinlerine inelim isterseniz (İkna seansını es geçip direkt olarak oyunlara göz atmak istiyorsanız, bu başlığı atlayın)
Plug-in'ler ve Dinazorlar
Fi tarihinde (yani google chrome yokken, hehe) browser'lar çok farklı şekillerde çökebiliyor, nedense bunu yaparken uslu uslu kapanmayı tercih etmeyip gerekirse tüm işletim sistemini de beraberinde götürmeye kalkan artistik hareketlerde bulunuyorlardı. (Bir nevi internetin ilk klavye delikanlıları esasında browser'lardı diyebiliriz, herhangi bir şekilde karşı koyamayacağınızı bildiklerinden havalarından geçilmiyordu). Gelin görün ki, suç her zaman browser'ların değildi, bu çökmelere sebep olan şeylerin başında plug-in dediğimiz, kurulunca browser içinde farklı programcıkların çalışmasını sağlayan küçük eklentiler geliyordu. Bunlar ya browser'la uyumsuzluklarından ve/veya kendi yapılarındaki dengesizlikten dolayı çoğu kullanıcıda kötü anılar bıraktılar ve bir süre sonra aklı başında çoğu insan, hayatını stresten uzak geçirmek adına şehir merkezinden kaçan paralı sınıf misali plug-in'lerden uzak durmayı tercih eder oldu. Bunlardan en sorunsuz çalışanı flash'tı, boyut olarak küçüktü ve bir kez kurulduktan sonra genelde sorun çıkmıyordu, sonra insanlar bununla küçük ve garip animasyonlar yapabildiklerini fark edip sevmeye ve benimsemeye başladı ve youtube'un ve diğer video portallarının da patlamasıyla beraber flash o dönemin zırvalıkları arasından sıyrılıp gelen, çoğumuzun bilgisayarında bulunan yegane plug-in oldu. Fakat flash dışında bir sürü başarısız deneme oldu (başta java applet'ler olmak üzere) ve bunlar plug-in kavramından tiksinmek için yeterliydi.
Zaman içinde yitip giden binlerce plug-in içinde browser'da 3D oynamanızı amaçlayanlar da vardı, yani bu tabii ki yeni bir şey değil. (3D lafını duyunca otomatikman ereksiyon olan insanlardan biliyorum, nedense 3D olan her şeyin her halükarda muhteşem gözükeceğine dair yanılgının dünya çapında olan bir hastalık olduğunu göz önüne alırsak, bu zamana kadar denenmemesi garip olurdu) Tabi eskiden beri deneniyor denenmesine ama nispeten başarılı örnekler daha yeni çıkıyor, ve günümüzün İnternet kullanıcısı da eskiye göre çok daha seçici olduğu için native 3D'yi destekleyen plug-in'ler henüz flash kadar yaygın değil.
Peki çoğumuzun bilgisayarında hali hazırda olan flash? Flash son versiyonlarında 3D'ye destek verdiğini söylese de, esasında gerçek 3D desteği içermiyor, 3D desteği bir nevi imitasyondan ibaret. Flash için başkaları tarafından yazılmış 3D library'leri mevcut (en ünlüsü Papervision3D olmak üzere) ve aşağıda onlarla yapılmış oyunlara da yer vereceğim ama henüz oyun yapımı için özelleşmiş (içinde fizik motoru ve shader gibi özelliklerle gelen) IDE/editörlere sahip olmadıkları için (belki benim görmediğim yeni motorlar vardır), Unity3D gibi plug-in'lerle çıkan işlere nazaran sade kalıyorlar. Ayrıca flash'a hardware acceleration desteğinin (kullanıcının grafik kartından faydalanma özelliği) yeni geldiğini düşünürsek, adamakıllı bir 3D editörünün yakın zamanda Adobe'un kendisinden geleceğini düşünmek pek olası gözükmüyor. Her şeye rağmen, aşağıda flash'ta hazırlanmış 3D oyunlara da yer verdim, beklentiniz muhteşem grafikler değilse, aralarından eğlenceli bir şeyler bulabilirsiniz.
Oyunlara dönersek...
Özetle, deneyeceğiniz oyunlar için indireceğiniz plug-in muhtemelen şu noktada kararınızı etkileyecek en önemli etken olduğuna göre oyunları mevcut plug-in'lere göre sıralayacağım. Tabii ki tüm 3D plug-in'leri bilmiyorum, zaten bildiklerim bile o kadar yaygın değilken daha az bilinen diğerlerini kimsenin de dert edeceğini sanmıyorum. Şimdiden belirteyim, plug-in kaynaklı çökmelerden dolayı sorumluluk almıyorum, bu plug-in'ler gerek nispeten yeni oldukları için, gerek hardware acceleration nimetlerinden yararlanmaya odaklandıkları için, he şeye rağmen flash kadar stabil değiller ve farklı settinglerde bazen çökebiliyorlar!
İkinci olarak, grafik olarak pek bir şey beklemeyin çünkü oyunların hızlı yüklenmesi adına çoğunda grafikler basit tutulmuş.
Shockwave tabanlı oyunlar:
Flash kadar eski olan bir plug-in varsa, o da shockwave player'dır, keza ikisi de aynı firmadan (Macromedia) çıkmıştı. Shockwave tamamen 3D'ye destek veren bir çizgide ilerlemişti ve şu anda da Adobe'un yayınladığı rakamlara göre oldukça yaygın. Ama gerek kurulum dosyasının büyüklüğü, gerek flash kadar stabil olamaması, gerek shockwave player'e yönelik içerik yaratmaya yönelik olan Director'un yıllar boyunca pek gelişmemesi (her şeyden öte standart dışı bir yazılım diline destek vermesi (Lingo) gibi nedenlerle, Flash kadar yaygınlaşmadı hiçbir zaman.
Nette, shockwave plug-in'ine sahipseniz oyun oynayabileceğiniz birçok portal bulunuyor. Bunlardan benim bildiklerim:
www.shockwave.com
www.shockwave3d.com
http://www.dot3dgames.com/
Bunun dışında, shockwave'e yönelik yapılmış, kendi sitelerinde ikamet eden farklı oyunlar bulmak mümkün. Benim aklıma ilk gelenler:
Başarılı bir FPS - Phosphor:
http://www2.rasterwerks.com/game/phosphor/beta2.asp
---
İlginç Shockwave oyunları geliştiren bir oyun ekibi (birden fazla oyunları olduğu için bu şekilde verdim):
http://www.maidmarian.com/free-mmorpg.htm
---
Ünlü oyunların (warcraft, quake, half-life gibi..) Shockwave'de remake'ini yapan bir developer (yine birden fazla oyun barındırıyor):
http://necromanthus.com/main.html
---
Dawn of the dead'in filminin oyunu:
http://www.dawnofthedeadmovie.net/experience/blackout.htm
---
Amiga'daki Walker'a benzeyen bir oyun (bu sitede başka shockwave oyunları da mevcut ama site tasarımı korkunç olduğu için oyunları tek tek arayıp ayırmakla uğraşamadım):
http://www.gamescheatcodes.co.uk/broadband2/trech.htm
Unity3D tabanlı oyunlar:
Meraklıları için, Unity3D aynı anda PC, Mac, iPhone ve Wii'de oynanabilecek oyunlar yapmanızı sağlayan bir platform (tabii oyununuzu buna göre optimize ederek ilerlerseniz). Şu sıralar yıldızı parlamakta olan bu motorun başarısında, yazılımcı/tasarımcılara sunduğu editörün kolaylığı kadar, oyunların performansı da söz sahibi. Çok güçlü efektleri barındıran oyunları browser üzerinden (isterseniz full-screen) oynayabiliyorsunuz Unity'le. Hem oyun yaratanlar hem de oyuncular açısından sağladığı kolaylıklarla flash'a benzetiliyor açıkçası, umarım başarısı da benzer olur çünkü browser'ımı çökertmeden gayet güzel full-screen 3D oyun oynamamı sağlayan yegane plug-in Unity3D. (Gerçi google chrome'la ilgili bir sorunu var sanırım, çünkü firefox'ta rahat rahat oynadığım oyunları, bugün deneyeyim dediğimde açamadım chrome'da, hata raporu verdi :/ )
Unity'nin kendi geliştirici ekibinden olmamalarına rağmen, bu plug-in'e aşık olup işlerinden arda kalan zamanda bunun için oyun geliştirmeye adamış bir ekip var: Flashbang studios. Web siteleri olan http://blurst.com/ 'dan yarattıkları unity oyunları oynanabilir. Üye olmanız gerekmiyor bu arada, guest olarak oynayabilirsiniz. Tek yapmanız gereken unity plug-in'ini yüklemek, ki sorunsuz ve hızlı gerçekleşen bir süreç. Ayrıca plug-in beraberinde spyware ya da toolbar falan tarzı şeyler yüklemiyor, bu açıdan gayet iyi. (Favorilerimden biri de Velociraptor Safari ama online versiyonu sadece Facebook'tan oynanabilir hale getirilmiş ve full-screen desteği kalkmış, paralı versiyonu çıkacağından olsa gerek. Bunun dışında Minotaur China Shop, Blush ve Paper Moon'u öneririm)
http://blurst.com/
Ayrıca unity3d oyunlarına yer vermeye başlamış oyun portalları da belirmeye başlamış orada burada, merak ederseniz göz atın:
http://musegames.com/
http://dimerocker.com/
http://www.wooglie.com/
http://www.thegameslist.com/games/tag/Unity/games
InstantAction tabanlı oyunlar:
Bu site kendi plug-in'ini indirmeniz durumunda oynayabileceğiniz bir sürü 3D oyun sunuyor. Bir süredir haberdarım bu portaldan, oyunlar da oldukça kaliteli gözüküyor Shockwave neslinin oyunlarına nazaran ama nedense plug-in'i kurmaya ve denemeye üşendim. Ama merak edenler için yer vermek adına:
http://www.instantaction.com/
Java Applet tabanlı oyunlar:
Şaka yaptım, kimsenin bilgisayarını çökertmeye niyetim yok.
Flash tabanlı oyunlar:
Önceden dediğim gibi, flash hala native 3D desteği içermiyor, zaten bunu sağlayacak olsa bile, içerik geliştirme ortamları (IDE) gelişmiş 3D içerik hazırlamaya uygun değiller henüz.
Buna rağmen, flash inanılmaz yaygın olduğu için, 3D işler hazırlamaya yönelik hazırlanmış özel kütüphaneler (Papervision3D, away3D gibi..) ile hazırlanmış oyunlara da rastlamak mümkün. Bunların bazıları, flash'ın sınırlarını bilip ona uygun basit fakat başarılı örnekler sunabiliyorlar, hatta flash daha olgun bir platform olduğundan olsa gerek, bazı işler 3D açısından göze çarpmasa da oyuncuya "tamamlanmışlık" hissini verebilme açısından çok daha önde. "Plug-in falan kurmam ama flash zaten kurulu, benim de oynayabileceğim bir şeyler var mı" derseniz aşağıdaki oyunları deneyebilirsiniz:
Papervision3D ile yapılmış flash oyunları:
http://blog.papervision3d.org/category/games/
---
Away3D ile yapılmış flash oyunları:
http://away3d.com/category/fungames
---
Sandy 3D Engine ile yapılmış oyunlar:
http://www.flashsandy.org/games
---
Alternativa 3D ile yapılmış oyunlar:
http://alternativaplatform.com/en/alternativa3d/
----
Ayrıca Doom'un, Adobe Alchemy platformu aracılığıyla orjinal kodlarından flash'a port edilmiş halini de buradan oynayabilirsiniz:
http://www.kongregate.com/games/mike_id/doom-1
(Ben nedense Commander Keen'i özledim "id software" logosunu görünce, 3D de bir yere kadar azizim...)
3 yorumcuk:
Online Oyunlar dizisinde bana en uzak gelen yazı bu olmuş, nedeni yazdığın gibi "konunun meraklısı" ve hatta "konunun bilgilisi" olmamam, şimdiye dek browser'dan oynanan 3d oyunların gerektirdiği plugin'leri kurmaya g.tümün yememesi diyeyim. Ama tabi ki bu kadar özen ve emeği görünce dayanamayıp kuruyorum, en azından bir şans vereceğim plugin'lere :) Teşekkürler bu yazı için de, eline sağlık.
Esas ben yorumun için teşekkür ederim Even better, ben de bir sonraki yazıyı daha hafif bir konu etrafında döndürmek, mümkünse daha az yazıyla doldurmak taraftarıyım, şahsen yazı böyle uzayınca benim de gençliğim gidiyor valla. :) Sağol tekrar :)
Thanks for sharing these awsome games.
Yorum Gönder