An Education

Yönetmen: Lone Scherfig
Yazar: Nick Hornby (senaryo), Lynn Barber (anılar)
Oyuncular: Carey Mulligan, Peter Sarsgaard, Alfred Molina
Tür: Dram
Yapım yılı: 2009
Süre: 95 dk.
Ülke: İngiltere
Dil: İngilizce
IMDB Puanı: 7.7/10
Çavlan'ın Puanı: 5.5/10

16 yaşındaki Jenny'i anlatıyor An Education. Görünüşü pek çarpıcı olmayan bu genç kızımızın zekası son derece kıvrak; gece gündüz çalışarak üniversiteye hazırlanıyor, tek hayali Oxford'a girip adam olabilmek. Ona Oxford'a girebilmesi için inanılmaz bir baskı yapan bir baba var hayatında, bir sivilceli yeniyetme oğlan, bolca kıkırdaşıp Paris hayallerini paylaştığı birkaç kız arkadaşı, odasında gizlice dinlediği Fransız şarkıcıların plakları, bir de Oxford başvurusunda iyi görünecek koro çalışmaları. Yaşamı gerçekten de bunlardan ibaret.

Oysa kafayı yeme raddesinde, sürekli çalışmaktan bezmiş vaziyette, had safhada bir Fransız özentiliği geliştirmiş; hayatı güzel müzikler dinlemek, güzel kitaplar okumak, güzel yerlerde yemekten ibaret olsun istiyor Jenny. Romantik bir sevgilisi olsun, arada Paris'e romantik seyahatler yapsınlar, birlikte günbatımını filan izleyip leziz şaraplar içip kokulu peynirler yesinler, o arada sanat dünyasındaki son yenilikleri tartışsınlar istiyor.

Yağmurlu bir havada otobüs beklerken David'le tanışıyor sonra. Arabasıyla geçiyor oradan David, onu (daha doğrusu çellosunu) arabasına almayı teklif ediyor, aslında daha bu tanışma biçiminden anlaşılıyor David'de bir bokluk olduğu. Jenny'nin iki katı yaşında, alengirli işlerle kazanıyor hayatını, entelektüel açıdan güdük kalmış ama güzel restoranlara, şık konserlere, Paris'e bile götürüyor Jenny'i, tipi de fena değil. 'Olgun' adam bir de. Bunlar da kızımızın büyülenmesine yetiyor, ne de olsa onunla evlenerek Jenny'i sıkıcı mı sıkıcı hayatından çekip alabilecek bir nevi kurtarıcı David Jenny için. Gerçekten de Yeşilçam filmlerine benziyor film bu açıdan; Jenny David'le evlenirse ders çalışmak zorunda kalmayacak, hayatını kazanmak için sıkıcı işler yapmasına da gerek kalmayacak, kocası onu besleyecek, o da gününü filmler, kitaplar ve müzikle geçirebilecek.

Ama tabii ki böyle olmuyor, David şahane bir kazık atıyor Jenny'e filmin sonlarında. David'in göründüğü ilk sahneden beri bu kazığı bekliyor zaten seyirci. (Hatta David ve Jenny'nin aşk sahnelerinde benim fena halde midem kalktı açıkçası, özellikle David'in "sevişemiyorsak bari bıcılarını göster bana, ama bakiresin sen, dur muzla halledelim bu engeli" sahnelerindeki hali tavrı inanılmaz itici geldi, niçin bu kadar 'rahatsız' bir karakter yaratmışlar da bunu acayip karizmatik, çekici, karşı konulamayan bir adammış gibi göstermeye çalışmışlar anlayamadım pek.) Peki en sonunda ne oluyor? Jenny'nin hayallerinin aslında ne kadar fos ve boş olduğunu anlıyoruz; mutlu olmak için çalışmak çabalamak gerek, İngiliz kuralcığını sakın ha küçümsemeyin, kestirme yol yoktur hayatta, gırgır şamatayla gününüzü gün ederseniz dımdızlak kalırsınız ortada, aman dikkat!

Bir de film boyunca sürekli hissedilen "zengin bir koca bulursanız eğitimle falan uğraşmanıza gerek kalmaz minimini hanımlar, doğru koca adayı sizi gereksiz çabalardan kurtaracaktır" söylemi çok sinir bozucu geldi bana. Evet bu bir dönem filmi ve aslında eleştirmek istediği nokta da bu, ve en sonunda gelip dayandığı yer farklı ama, bunu da "aman Jenny gibi yanlış seçimler yapmayın!"a bağlamak mümkün. Yani fark etmeden kendi hazırladığı tuzağa düşüyor An Education. Bolca da kendi söyledikleriyle çelişiyor, çünkü nihayetinde (son derece ahlakçı bir tutumla) verdiği mesaj "tek yol üniversite, üniversite eğitimi olmadan bir hiçsiniz, hiç!" oluyor. Sonuç olarak sürekli bir öğüt verme hali var ve bu öğütler daha çok kafası karışık 15'liklere özel hazırlanmış gibi görünüyor.



Bize 60'ların İngiltere'si havasını sonuna kadar hissettiren kostümler ve mekânlar olağanüstü, görüntü yönetmeni şapka çıkarılası bir iş başarmış. Oyunculuklara da diyecek laf yok, başroldeki hanım kızımız Carey Mulligan'dan Alfred Molina'ya, Peter Sarsgaard'dan Rosemund Pike'a kadar çok güçlü oyunculuklarla karşı karşıyayız. Minik rollerde görünen Emma Thompson ve Olivia Williams da -her zamanki gibi- mükemmel. Film su gibi akıyor, sıkılmıyorsunuz hiç, bir sonraki sahnede ne olacağını bildiğiniz halde, her an bir şeylerin derinleşeceği, filmin bir şeye benzeyeceği ve yeni, beklemediğiniz bir şey söyleyeceği inancına sonuna kadar sıkı sıkıya bağlı kalıyorsunuz, niçin/nasıl bilmiyorum, ama bir şekilde o havayı veriyor An Education. Fakat hiçbir şey derinleşmiyor, en sonunda ortaya abidik gubidik bir mesaj ve tatmin etmeyen bir son çıkıyor; başarılı oyunculuklar ve başarılı bir görüntü yönetmenliği bir filmi kayda değer yapmaya yetmiyor. Hikaye o kadar sıradan ki, An Education'ın gözümde ortalamanın az buçuk üstünde olması sadece geçtiği dönemin havasını yansıtmaktaki müthiş başarısı ve oyuncularının gücüne dayanıyor.