Film Günlüğü (Kısa Kısa #4)

(Incendies, Midnight in Paris, Lady Vengeance, In Time, Sleeping Beauty, Melancholia, One Day, Breaking Dawn)



Incendies
Yönetmen: Denis Villeneuve • Yazar: Denis Villeneuve, Wajdi Mouawad (tiyatro oyunu) • Oyuncular: Lubna Azabal, Mélissa Désormeaux-Poulin ve Maxim Gaudette • Ülke: Kanada&Fransa • Yıl: 2010 • Tür: Dram|Gizem|Savaş • IMDb Puanı: 8.2/10 • Benim puanım: 5/5
Jeanne ve Simon ismindeki ikizler, annelerinin ani ölümünün ardından vasiyeti okunduğunda ikinci bir şok yaşarlar. Anneleri ölmeden hemen önce iki mektup yazmış ve çocuklarından bu mektupları sahiplerine teslim etmelerini vasiyet etmiştir, ancak ondan sonra kendilerine yazdığı üçüncü ve son mektubu açıp okuyabileceklerdir. Mektupların biri, çocukların var olduğunu bile bilmedikleri ağabeylerine, diğeri ise kendileri doğmadan öldüğünü sandıkları babalarına yazılmıştır. Anne çocuklar bebekken Kanada'ya göç etmiş ve ülkesine bir daha hiç dönmemiştir, ama şimdi ikizler annelerinin geçmişindeki esrar perdesini aralayabilmek ve son dileğini yerine getirebilmek adına Ortadoğu'ya uzanan, isimlerini bile bilmedikleri iki kişiyi aradıkları zorlu bir yolculuğa çıkmaları gerekmektedir (bu Ortadoğu ülkesinin adı filmde hiç geçmiyor, ancak herkes Lübnan'ı düşünmüştür sanıyorum). İzlendikten sonraki günlerde yüzde tokat+boğazda yumru hisleri yaratmak Incendies'in olası yan etkilerinden. İnsanı fena çarpan bir film ama mideniz güçlüyse olağanüstü etkileyici bulacağınızı ileri gidip garanti bile edebilirim. Benim için bu yıl izlediğim en iyi filmlerden biri oldu.


Midnight in Paris
Yönetmen: Woody Allen • Yazar: Woody Allen • Oyuncular: Owen Wilson, Marion Cotillard ve Rachel McAdams • Ülke: ABD • Yıl: 2011 • Tür: Komedi|Fantastik|Romantik • IMDb Puanı: 7.8/10 • Benim puanım: 4/5
Başarılı eski senaryo yazarı ve henüz pek başarılı olmayan çiçeği burnunda roman yazarı Gil, nişanlısı Inez ile Paris'e seyahate gelir, bir Fransız şirketiyle işlerini birleştirmeye çalışan Inez'in cumhuriyetçi anne-babası da onlarla birliktedir. Gil Paris'i o kadar çok sever ki, Inez'le evlendikten sonra burada yaşamanın hayallerini kurar, Inez ise kısa tatilde bile etrafında Amerikalıların olmasını özleyen, Gil'in roman yazma hayallerine burun kıvıran ve Hollywood'a dönmesini isteyen, insanı kusturacak seviyedeki sığlığının yanında güzelliği bir süre sonra bir anlam ifade etmemeye başlayan bir hatundur. Dünyanın en büyük gıcığı ünvanını alabilecek özenti entel eski sevgilisi ve onun yeni sevgilisiyle karşılaştıklarında iki çift olarak birlikte takılmaya başlarlar. Bir gece onlardan fena yorulan Gil, üçlüyü dansa göndererek otele tek başına, yürüyerek dönmeye karar verir. Yağmur altında uzun yürüyüşleri çok seven nostaljik romantik Gil, tam geceyarısında önünde eski bir araba durup da içindeki şamatacı yabancılar onu bir partiye davet edince teklifi ikiletmez. Romanının belli ki kendisiyle özdeşleştirdiği baş karakteri bir nostalji dükkanı işleten, Paris'in altın çağının 1920'lerde olduğuna inanan kahramanımız geçmişe açılan sihirli bir kapıdan geçmiştir ve sonraki gecelerde F. Scott Fitzgerald'dan Ernest Hemingway'e, Pablo Picasso'dan Gertrude Stein'a, Dorothy Parker'dan Cole Porter'a, T.S. Eliot'tan Henri Matisse'e, Luis Bunuel'den Salvador Dali'ye kadar neredeyse bütün kahramanlarıyla tanışıp sohbet edeceği büyülü bir yolculuğa çıkar.


Lady Vengeance [Chinjeolhan geumjassi]
Yönetmen: Chan-wook Park • Yazar: Chan-wook Park, Seo-Gyeong Jeong • Oyuncular: Yeong-ae Lee, Min-sik Choi ve Shi-hoo Kim • Ülke: Güney Kore • Yıl: 2005 • Tür: Suç|Dram|Gerilim • IMDb Puanı: 7.7/10 • Benim puanım: 4/5
Lady Vengeance, Chan-wook Park'ın intikam üçlemesindeki filmlerin sonuncusu -bir diğeri kendi başına şaheser sayılabilecek Oldboy'du hatırlarsanız-. Üçlemedeki diğer filmler gibi hem nefis müzikler, hem de görsel bir şölen sunuyor Lady Vengeance, sanırım diğerlerinden farkı şiddet, kan ve işkence sahnelerinin bir hayli az olması ve filmin genel bir şiirli rüya tadında geçmesi. Şiddet dozu az olsa da hikayesi, özellikle ikinci yarıdaki hikayesi çok çarpıcı. Konu kısaca şöyle: Altı yaşındaki bir çocuğu öldürme suçundan on üç buçuk yıl hapse mahkum edilen Guem-ja Lee, hapisten çıkınca, eski hücre arkadaşlarının da yardımıyla asıl suçlu olan İngilizce öğretmeni seri katil Baek üzerinde olağanüstü bir intikam planını uygulamaya koyulur. (Lady Vengeance ismiyle pazarlanmış film ama orijinal Korece adı çevrildiğinde İntikam Hanım değil Nazik Hanım Geum-ja oluyormuş.)


In Time
Yönetmen: Andrew Niccol • Yazar: Andrew Niccol • Oyuncular: Justin Timberlake, Amanda Seyfried ve Cillian Murphy • Ülke: ABD • Yıl: 2011 • Tür: Aksiyon|Bilim Kurgu • IMDb Puanı: 6.6/10 • Benim puanım: 1.5/5
In Time, Justin Timberlake faktörüne rağmen (!) Andrew Niccol yazmışsa iyi yazmıştır mutlaka diyerek izleme talihsizliğine uğradığım bir film oldu, Niccol 1997'de hem yazıp hem yönettiği Gattaca ve 98'de de senaryosunu yazdığı Truman Show filmleriyle beni çok etkilemişti çünkü. Filmimiz bir bilimkurgu, gelecekte geçiyor. Kollarında elektronik zaman sayaçlarıyla doğan insanların yaşlanması 25 yaşına geldiklerinde duruyor ve "zaman" bulabilirlerse, sonsuza kadar gencecik yaşama şansına erişiyorlar. Ama 25'te çalışmaya başlayan sayaç onlara sadece bir yıl daha veriyor, eğer gerekli zamanı başka insanlardan bulamaz ya da çalışarak kazanamazlarsa, 26 yaşında ölüyorlar. Bu distopik toplumda vakit nakittir sözü gerçek olmuş, zaman artık para yerine kullanılıyor, insanların kira, elektrik, gıda gibi ihtiyaçlarını karşılarken de, otobüse binerken ya da sinemaya giderken de yaptıkları ödeme, zaman yoluyla oluyor. Tabii ki zenginler ve fakirler arasında bir uçurum var, kollarındaki sayaçlarda binlerce yılla gezen zenginler ülkenin bir tarafında, o günü çıkarabilmek için deliler gibi çalışan fakirler diğer tarafta. Justin Timberlake fakir ama iyi kalpli kahraman gencimizi oynuyor: tesadüf eseri asla bulamayacağı bir miktara, 110 yıla konan kahramanımız, annesini son anda kollarında ölüvermekten kurtaramayınca sisteme çok kızıp, zenginlerden öç almaya, fakirlere zaman dağıtmaya falan karar verir. Tabii o arada işlemediği bir cinayetten suçlanır, çok zengin ve kötü bir adamın iyi kalpli kızıyla birlikte peşindeki zaman gözetmenlerinden kaçmaya başlar (bu arada resimde görünen Cillian Murphy bu time-watcher'lardan birini oynuyordu ki sanırım filmdeki en ve hatta tek güzel şeydi). Tek tek filmin saçmalıklarını sayacak değilim çünkü şimdiden yeterince ve hatta fazlasıyla yer ayırmış olduğumu fark ettim bu yazıda In Time'a – nitekim senaryodaki saçmalıklar, mantık hataları ve klişe ötesi diyalog ve sahneler de saymakla bitecek gibi değil. Yani konu ilgi çekici ama senaryo, karakterler, oyuncular, işin aksiyon kısmı, hiçbir şey olmamış. En kötüsü de, seyircisini her saniye aptal yerine koyması. İronik olacak ama zaman israfı In Time'ı görmek.


Sleeping Beauty
Yönetmen: Julia Leigh • Yazar: Julia Leigh • Oyuncular: Emily Browning, Rachael Blake ve Ewen Leslie • Ülke: Avustralya • Yıl: 2011 • Tür: Dram • IMDb Puanı: 5.4/10 • Benim puanım: 3.5/5
Üniversitede okuyan, yaşam masraflarını karşılamak için çeşitli işlerde çalışan ama para yetiştiremeyen Lucy, çok gizli akşam yemeği partilerinde özel iç çamaşırlarıyla garsonluk işine başlar. Bundan gelen para da yetmeyince, yine aynı yere onu daha ağır işlerde kullanabileceği bilgisini verir ve böylece "uyuyan güzel" olur. Uyuyan güzellik, Lucy'nin kendisini tamamen bayıltacak bir ilacı çayla birlikte içmesi, sonra da bilinci kapanmadan hemen önce giysilerini çıkararak bir yatağa uzanmasından oluşur, gerisini Lucy görmez ama biz görürüz, oysa bedenine neler yapıldığını bilmeden ertesi sabah uyanır sadece. Müşteriler Lucy'ye diledikleri her şeyi yapabilirler, tek kural penetrasyonun olmamasıdır. Sleeping Beauty'nin metacritic gibi ortamlarda aldığı puanlar düşük, eleştirmenlerin çoğu da yerden yere vurdu filmi. Biraz fazla haksızlık edilmiş gibi geliyor bana ama bir anlamda daha iyi bir film olabilecekken elindeki malzemeyi sonuna kadar kullanmamış olduğunu da kabul ediyorum. Pek çok seyirciye sıkıcı gelebilecek bir durağanlığı var, uçlardaki konusuyla herkese göre değil ve ana karakterine karşı bile aşırı mesafeli bir duruş sergiliyor. Olaylara bu kadar uzaktan ve soğuk bakmasa ve daha az gizli kapaklı bir anlatımı olsa çoğunluğa hitap edebilecek bir sinema deneyimi sunabilirdi, yine de seyircinin hayalgücüne ve kavrayışına bir şeyler bırakması ve her minik ayrıntının diyaloglarla seyirciye aktarma zorunluğuna uyulmamış olması yer yer hoşuma bile gitti benim. Sonunda yenileceğini bildiği halde öyle ya da böyle yaşamak isteyen genç bir kızla yitip gitmekte olan erkek seksüelliğinin altındakilere attığı fena halde tutarlı bakışla sevdiğim bir film oldu Sleeping Beauty sonuç olarak. Sadece Emily Browning'nin her sahnesinde perileri andıran bir güzellikle arz-ı endam etmesi bile filmi izlenir kılmaya yetebilir aslında.


Melancholia
Yönetmen: Lars von Trier • Yazar: Lars von Trier • Oyuncular: Kirsten Dunst, Charlotte Gainsbourg ve Kiefer Sutherland • Ülke: Danimarka • Yıl: 2011 • Tür: Dram|Bilim Kurgu • IMDb Puanı: 7.5/10 • Benim puanım: 4/5
Trier'in son filmi olan Melancholia, birbirine zıt karakterde iki kız kardeş üzerine. Filmin ilk yarısı kardeşlerden bipolar kişilik bozukluğundan muzdarip gibi görünenin düğün gecesine yoğunlaşıyor, uzun bir saat boyunca bir düğünü ve Justine'in başta anlaşılmaz görünen kaçış ve kapanışlarını izliyoruz. İkinci yarı ise duygularıyla bir türlü yüzleşemeyen (ve ikiyüzlü burjuva ahlakı yer yer mide bulandıran) ablanın, Claire'in dünyanın çok yakınından geçip gidecek olan mavi bir gezegen ya bize çarparsa da yaşam biterse çırpınışları üzerine yoğunlaşıyor. Melancholia apokaliptik bir film gibi görünüyor ama Melankoli gezegeniyle ilgili açılış sekansı dışında ikinci yarıdan önce bilgi alamıyor, dünyanın sonu anlarını da apokaliptik filmlerde alıştığımız gibi dünyanın farklı bölgelerindeki kitlelerinin gözünden değil, sadece ve sadece Claire'in evinden ve oradaki bir avuç insanın üzerinden görüyoruz. Hikaye bu gezegenle ve dünyanın sonuyla ilgili gibi görünse de Melancholia bir bilim kurgu filmi değil, iki kadının karakterleri, sevgi eksiklikleri ve anksiyeteleri üzerine, çarpan gezegen de her şeyden önce bir metafor. Başta Kirsten Dunst olmak üzere Charlotte Gainsbourg, Kiefer Sutherland, Charlotte Rampling, John Hurt ve Alexander Skarsgård, hepsi çok iyiler. Görsel olarak da olağanüstü güzel bir film. Breaking the Waves ya da Dancer in the Dark kadar etkileyici bulmadım ama Trier'in son yıllarda çektiği filmlere baktığımızda aralarında en iyisi kesinlikle. Genel olarak Lars von Trier'in filmlerini sevmeyenlerin ise bu filmi beğeneceğini tahmin ediyorum, Melancholia belki şimdiye dek yaptığı en mainstream iş olmuş yönetmenin çünkü. Yine de her Lars von Trier filmi gibi herkese göre değil, kuşkunuz varsa hiç izlemeyin :)


One Day
Yönetmen: Lone Scherfig • Yazar: David Nicholls (senaryo ve roman) • Oyuncular: Anne Hathaway, Jim Sturgess ve Patricia Clarkson • Ülke: İngiltere • Yıl: 2011 • Tür: Dram|Romantik • IMDb Puanı: 6.7/10 • Benim puanım: 3/5
One Day, aynı isimli romanın uyarlaması (kitapla ilgili yazımı okumak isterseniz buradan). 80'lerin sonunda, üniversiteden mezun olmak üzereyken tanışıp tek gecelik ilişkimsisi yaşayan ve ilişkileri arkadaşlığa dönüşen Dexter ve Emma'nın yirmi yıl boyunca her yıl birer gününü, 15 temmuz'larını anlatıyor. Yıldan yıla atlamak, kahramanların hayatında pek çok önemli olayı kaçırma ihtimalinden dolayı biraz riskli bir teknik gibi görünse de, kitapta yazar her köşeye ustaca minik ipuçları serpiştirmişti ve kazanılanlar, kaybedilenler, mutluluklar, üzüntüler, sevinçler ve acılar, kısaca hayat ileri sararak geçtiği, geçip giden zaman zekice kullanıldığı için de roman çok sürükleyiciydi. Aynısını film için söylemek zor - senaryo kötü değil ama daha iyi bir uyarlama olabilirdi, yine de sanırım sorun yönetimde. Kolay izlenen, hoş bir film çıkmış ortaya ama kitabın etkileyiciliğinden uzak, fazla hafif, çok sabun köpüğü olmuş. Anne Hathaway de, tatlı bir hatun ve severiz kendisini falan ama, çok alakasız bir Emma. Arada kayan aksanı sırıtıyor, kızıl renkte olmayan saçları sırıtıyor, fazla şirin hali sırıtıyor, vs. Sonuç olarak kafa dağıtıp hoş vakit geçirmek için izlenebilecek bir film olmuş ama kitabı biliyorsanız öyle aman aman memnun kalmayacaksınız yüksek ihtimal.


Breaking Dawn
Yönetmen: Bill Condon • Yazar: Melissa Rosenberg (senaryo), Stephenie Meyer (roman) • Oyuncular: Kristen Stewart, Robert Pattinson ve Taylor Lautner • Ülke: ABD • Yıl: 2011 • Tür: Fantastik|Romantik • IMDb Puanı: 4.7/10 • Benim puanım: 1/5
Hollywood'da roman uyarlamalarını ikiye bölme modası başladı. Harry Potter'ın son kitabı için mantıklıydı bu, çünkü çok uzun ve bol olaylı bir kitaptı o, tek filme sığdırılmaya çalışsa hiçbir şey anlaşılmazdı. Aynısı Breaking Dawn için geçerli değil, kitabın uyarlamasını iki film halinde çekme kararı da çok mantıksız o yüzden. Hemen hemen hiç olmayan bir konudan bahsediyoruz, kısaltılabilecek, hatta tamamen atılabilecek o kadar çok sahne var ki filmde. Neyse, konunun özeti şu: Vampirlerin ve kurtadamların da olaya dahil olduğu doğaüstü tuhaf bir hamilelik. Bu kadar. Uzun versiyonunu isterseniz, şöyle: Edward ve Bella bir türlü bitmeyen bir düğünle evlenir ve balayında birlikte olurlar (evlenmeden önce sevgilisiyle cinsel ilişkiye girmeyecek kadar "ahlaklı" kan içici katil vampirin hikayesini hatırlıyor musunuz? öööh). Bu birlikteliğin iki sonucu olur, birincisi Bella'nın orasında burasında morluk ve çürükler (Edward kızı o kadar istemiştir ki, yanlışlıkla kemiklerini unufak etmemek için orasını burasını morartmıştır, yani aslında kadınlar, sizi döven kocalarınız bunu sizi çok sevdikleri için yapıyorlar, biliyorsunuz bunu değil mi?!! Lütfen!) ile karnında vampir-insan kırması bir pıhtı. Evet dostlar, Bella, 100 yıldan uzun süredir buz gibi bir vücuda, çalışmayan iç oranlarına, atmayan bir kalbe ve var olmayan bir soluğa sahip yani kısaca 100 yıldan uzun süredir ölü olan Edward'ın ne hikmetse ölü olmayan spermlerinden hamile kalmıştır. Bu hamilelik Bella'yı içten içe yiyip bitirmektedir, acaba içinden çıkacak yaratık iyi midir kötü müdür vs vs, filmin kalanı bu deli saçması hikayeyle ve zayıf mı zayıf diyaloglarla büyük bir melodram havasında geçer.

Temeline indiğimizde beynin yıkanmasından başka bir şey olmayan "imprinting" hadisesi, benim zevkime göre bile (böyle konularda fazlasıyla açık görüşlü olduğumu sanıyorum) fazla tüyler ürperticiydi. Bilmeyenler için: Imprinting kurtadamlar için varolan, beşik kertmesi gibi bir hadise. Birine imprint olduklarında karşı koyamıyor, ömürleri boyunca o insanı seviyorlar. İlk üç film boyunca aşık aşık Bella'nın peşinde koşan kurtadam Jacob, Bella doğum yapınca aslında o kız bebeğe aşık olduğunu, daha doğrusu olması gerektiğini anlıyor. Bu kadar yıl Bella'nın peşinden koşması da, aslında Bella'ya değil, onun içindeki (henüz orada olmayan ama bir gün içinde olacak) bu cenine karşı çekilmesinden kaynaklanıyormuş. Ööööh ve öööök demek istiyorum.

Son olarak, hiçbir Twilight fanı gelip de "madem bu kadar eleştireceksin niye izliyorsun, serinin dördüncü filmi bu, böyle olacağını baştan kestiremiyor musun rererö" yapmasın rica ederim, nefret ettiğim ve yerin dibine sokmayı sevdiğim için değil, eğlenceli bulduğum için izliyorum, izliyorum çünkü o kadar kötü ki komik, bu kadar basit. Her boktan film izlenip incelenmemeli tabii ki, sorun bu kadar berbat olup da bu kadar hasılat rekorları kırmasında, saçmasapan bir fenomene dönüşmüş olmasında.

[Serinin kitaplarıyla ve ilk filmiyle ilgili iki yıl önceki fikirlerim için şuradan, film serisiyle ilgili genel bir "neler neler öğrendim" yazısı içinse buradan. Son olarak Edward'ın (yani Pattinson'ın) cazibesinin yıllar içindeki gelişim ve değişimini görmek için, öncesi ve sonrası resmi.]