Afallatan Sonlar

Böyle bir liste yapma fikri ilk aklımdan geçtiğinde, kafamda oluşan başlık "Ağzımıza Sıçan Sonlar"dı. Sonra başlıkta küfür kullanmanın pek hoş durmayacağını düşündüm ve çok daha zayıf bir başlık olan "Afallatan Sonlar"da karar kıldım, aklıma başka bir şey gelmediği için. Aslında kast ettiğim seyirciyi şok eden, üzerinden yıllar geçse bile sürprizli sonlarıyla hatırlanan filmler (tabii bir başlık için biraz uzun olurdu bu). Çoğu kişinin asla önceden göremeyeceği sonlara sahip filmler. Listelediklerim arasında sonunu önceden tahmin edebildiğim tek bir film oldu sadece (The Orphanage), yine de o bile, seyirciyi afallatma konusunda çok başarılıydı. Bazıları klişe (ve aslında pek çok açıdan gelişini belli eden) sonlar olabilir, ama ilk kez izliyorsanız ve özellikle bir twist bekliyor değilseniz, kesinlikle şok ediciler. Bu listenin deli gibi spoiler barındırdığını söylememe gerek var mı? O filmi izlemediyseniz ve bir gün izleme ihtimaliniz varsa, resimaltı yazılarını okumak istemeyebilirsiniz. Görsellerde spoiler vermemeye çalıştım ama aynısı yazılar için geçerli değil tabii. Son olarak, atladığım (bilmediğim, anımsamadığım ya da sonunda o kadar da etkilenmediğim) şaşırtıcı sonlu bir sürü film olmalı, siz aklınıza gelenleri yorum bölümünde belirtirseniz hoş olur o yüzden.

Psycho (1960)

Daha sürprizli sonların olmadığı bir dönemde çekilen Psycho, kendisinden sonra gelecek pek çok korku/gerilim filmine ilham kaynağı olmuş. Eski filmlere karşı hiç ilgim yok, ama Hitchcock'unkiler istisna teşkil ediyor benim için. Bu da başyapıtlarından biri zaten. Norman. Annesi. Brr.

Thelma and Louise (1991)

Şaşırtıcı sonu olmasa pek de önemli olmayacak bir film Thelma ve Louise. Çok eğlenceli tamam, ama çok da derinliksiz. O kadar mainstream ki, böyle bir filmin, kahramanlarının ölümüyle (hem de intiharıyla) biteceğini aklından bile geçirmiyor insan. Uçuruma sürülen araba, Thelma ve Louise'i bir külte dönüştürdü.

The Crying Game (1992)

Aslında bir erkek olan bir kadınla ilişkiye giren, bunu da filmin sonuna kadar öğrenmeyerek seyirciyle aynı kaderi paylaşan bir IRA üyesinin anlatıldığı The Crying Game, eli yüzü düzgün bir filmdi, ancak cinsiyet süprizi olmasa, çoktan unutmuştum kendisini.

Se7en (1995)

Fincher'ın en karanlık, en gaddar filmlerinden biri olan Seven, bugüne dek suç/gizem türünde çekilmiş en iyi filmlerden biri benim için. "Tell me what's in the box!"

The Usual Suspects (1995)

Kevin Spacey'nin Oscar'lık performansı. Yanında mis gibi bir Gabriel Byrne. Gerekli ipuçları filmin her köşesine yerleştirilmiş, nefis bir hikaye. Bir katliam. Topal adam. Keyser Soze. Fazla söze gerek yok :)

Scream (1996)

Kasabanın gençlerini vahşice katleden, çığlık maskeli bir seri katil. Katilin kimliğinin gerçek bir twist olduğu nadir slasher'lardan Scream. İlk izleyişinizde katilin Billy ve Stu olduğunu -ikisini birden- tahmin edebilmeniz imkansız. Bu film hayatımda en çok izlediğim filmlerden olabilir, sırf vizyona girdiği zaman bile, o zamanki en yakın arkadaşımla tekrar tekrar, tekrar tekrar sinemaya gidip bu filmi izlerdik (yargılamayalım, sadece ortaokuldaydık!). Artık o nasıl bir etkisinde kalmaksa, birbirimize Billy ve Stu diye hitap etmeye başlamıştık -ki erkek değiliz :D

Wild Things (1998)

Son yarım saati "aslında öyle değilmiş, şöyleymiş... ama tam şöyle de değilmiş aslında, altında başka bir şey yatıyormuş, hiçbir şey göründüğü gibi değil" tarzı hikaye nasıl olurun şahane bir örneği olan, sayısız sürpriziyle ilk izlediğimde (ki bu tarz filmlere hiç alışık değildim daha) beni kendimden geçirmiş bir film bu. Wild Things'in genel olarak (özellikle erotik sahnelerinin) ucuz bir havası olduğunu reddetmiyorum, ama bol twist'li bir suç öyküsünü, komedi, cinsellik ve gerilimle çok başarılı bir şekilde harmanlıyor. Üstelik bir sürü ünlü isim var: Neve Campbell, Kevin Bacon, Denise Richards, Matt Dillon ve Bill Murray. Çok az kişinin filmi bildiğini tahmin ettiğim için spoiler vermiyorum, belki burada okuyup da seyretmeye karar veren olur :)

Fight Club (1999)

Chuck Palahniuk'un romanından uyarlanan Fight Club, tartışmasız, hayatımda izlediğim en iyi filmlerden biri. Sadece sonuyla değil, her saniyesiyle unutulmaz, ama tabii ki Tyler'ın aslında gerçek olmadığı, çift kişilikli isimsiz kahramanımızın bir parçası (ve hayal ürünü) olduğunun ortaya çıktığı son sahneler pek şahane.

The Sixth Sense (1999)

The Sixth Sense'in sonu, beni kelimenin tam anlamıyla afallatmıştı. Film vizyona girer girmez gitmiştim, hiçbir spoiler'a maruz kalmamıştım, sonunda bir sürpriz çıkacağını bile bilmiyordum. Artık her şey yoluna girdi, film de bitmek üzeredir herhalde diye düşünüp gevşediğim bir anda ınının bir müzik girdi, evlilik yüzüğü düştü gitti, yankılı yankılı "How often do you see them?" "All the tiiimee!" konuşması döndü, Bruce Willis kendini duvara atıp kameraya sırtını çevirdi ve bize kan lekeli ceketini gösterdi... ve bende jeton düştü. (Tam olarak böyle olmamış olabilir tabii, benim aklımda kalan hali bu, 10 yıl geçmiş!) Twist'li son deyince akla gelen ilk filmlerden The Sixth Sense, mutlaka ikinci kez ("ama adam ölüyse annesiyle nasıl konuşmuştu? konuşmamış mıydı?" gibi sorulara yanıt almak için) izlemek isteyeceğiniz bir gerilim. Belki bu filmi şimdiki birikimimizle izlesek en başından ipuçlarını fark eder ve neler olduğunu anlarız, ama o zamanlar, korku sineması için yepyeni ve beklenmedik bir şeydi.

The Others (2001)

The Others beni ne kadar şaşırtırdı bilmiyorum, çünkü maalesef filmi izlemeden gerizekalının teki tarafından "Aslında hayalet olan bizimkiler, Nicole Kidman ve çocukları!" şeklinde bilgilendirilmiştim. Yine de filmin tamamına hakim olan karanlık ve tüyler ürpertici hava ve her şeyiyle Nicole Kidman, The Others'ı çok hoş bir seyirlik haline getirmişti benim için.

Haute Tension (2003)

Haute Tension, bu yazıda bahsettiğim filmler arasında açık ara en az sevdiğim. Sonunda matkaplı katilin asıl kahraman çıkması pek çok kişi tarafından eleştirildi, o kısım olmasa filmin nefis bir film olabileceğini, twist'in çok zorlama olduğunu düşünen bir sürü kişi var. Ben tersini düşünüyorum, eğer katil kahraman çıkmasa, film baştan aşağı mantıksızlıklarla bezeli bir zorlama gerilim olurdu -neden mesela o sırada kurban olduğunu zannettiğimiz kızımız kaçıp gitmek yerine yine katilin olduğu yere döner? Eğer katil kendisiyse ve çoklu kişilik bozukluğundan muzdaripse, döner tabii :) En azından bu yeni bilginin ışığında, filmin ilk 1 saati bir anlam kazanıyor. Yine de bu pek sürprizli sona rağmen, sevemediğim bir film Haute Tension.

Identity (2003)

Indentity'i, Haute Tension'ın yapmaya "çalıştığı" şeyi, birkaç sınıf atlatarak büyük bir rahatlıkla başarmış bir film olarak görebiliriz. Filmde hiçbir mantıksızlık olmadığı gibi kurgu çok nefis, oyunculuklar başarılı, hikaye sağlam. İnsanı yerinden zıplatan bir korku filmi olarak başlayıp, çok zekice bir psikolojik gerilime dönüşüyor.

Saw (2004)

Sonradan saçmalayan serinin ilk halkası aslında hiç fena değildi, özellikle o müthiş sonuyla: kan gölünde yatan adamın Jigsaw'ın ta kendisi olduğunu aklından geçiren olmuş mudur acaba? Bugün bakınca inanılır gibi değil ama, Saw bağımsız bir filmdi ve çok düşük bir bütçeyle çekilmişti, üstelik kimse özgünlüğüne laf edemezdi. İkincisi, üçüncüsü, dördüncüsü, beşincisi ve altıncısı çekilmeseydi, şu anda çok daha hoş bir şekilde hatırladığım bir film olacaktı.

The Prestige (2006)

The Prestige oyunculukları, hikayesi, senaryosu, müzikleri, her şeyiyle bir başyapıt. Tesla, klonlama, illüzyonlar, sihir numaraları, ve bir de ikizler tabii. "Now you're looking for the secret. But you won't find it because of course, you're not really looking. You don't really want to work it out. You want to be fooled."

El Orfanato (2007)

Çok hoş ama çok üzücü bir sonu vardı El Orfanato'nun. Her ne kadar korku diye lanse edilmiş olsa da, nefis görsellere (ve evet, bolca izleyiciyi koltuğundan hoplatacak sahneye) sahip bir dram olarak görüyorum bu filmi.

The Mist (2007)

Filmde bolca alışılmadık ve korkunç canavara rastlamak mümkün, ama asıl unutulmaz olan, bu tür filmlerde görmeye hiç mi hiç alışmadığımız, cesur sonu. The Mist'in uyarlandığı Sis adlı Stephen King romanını (daha doğrusu novella'sını) okumuştum ve sonunu hatırlıyordum, neler olacağını bildiğimi sanıyordum yani. Yanılmışım. Yönetmen sonu değiştirmiş ve sanırım ilk kez, bir uyarlamanın sonunun, orijinal sondan daha iyi, daha etkileyici olduğunu düşünüyorum. Çok daha kötü ve acılı bir ölümle karşılaşacaklarından emin olduğu için onlara iyilik yaptığını düşünerek arabanın içindeki herkesi, kendi küçük oğlu da dahil olmak üzere herkesi vuran David'in kurşunu kalmadığı için kendini öldürememesi, ve birazcık beklese kurtarılmak üzere olduklarını algılaması.. Amanın.